فهرست قهرمانان گرجیِ شرکت‌کننده در جنگ جهانی دوم بی‌پایان است و نام بردن از همه آن‌ها عملاً ممکن نیست. با این حال، ذکر این نکته ضروری است که از میان این ۷۰۰ هزار نفر، ۲۲۴ هزار نفر با مدال‌ها و نشان‌های گوناگون مورد تقدیر قرار گرفتند و ۱۶۴ نفر نیز عنوان "قهرمان جنگ" را دریافت کردند. قابل‌توجه است که ۴۶ هزار نفر از شهروندان گرجی با مدال "برای دفاع از قفقاز" و بیش از ۳۳۳ هزار نفر با مدال "برای کار شجاعانه در جنگ میهنی بزرگ ۱۹۴۱–۱۹۴۵" تقدیر شدند. این‌ها همان کسانی بودند که در پشت جبهه با ایثارگری برای "جبهه و پیروزی" تلاش کردند.
در آن روزهای سخت، دانشمندان، آموزگاران، نویسندگان، نقاشان، موسیقی‌دانان و هنرمندان تئاتر فعالیت خود را متوقف نکردند. با آغاز جنگ، بخشی از ساختمان مدارس به بیمارستان تبدیل شد و بسیاری از آموزگاران به جبهه فراخوانده شدند. با وجود کمبود تجهیزات و سوخت برای گرمایش، نظام آموزشی کشور توانست ساختار پیش از جنگ خود را تا حد زیادی حفظ کند.
زنان، از فارغ‌التحصیلان تازه‌کار دانشگاه تا آموزگاران بازنشسته، جای مردانی را گرفتند که به جنگ رفته بودند. بعدها، آموزگاران زخمی که از جبهه باز می گشتند نیز به آن‌ها پیوستند. جالب توجه است که در فاصله سال‌های ۱۹۴۱ تا ۱۹۴۵، مؤسسات آموزش عالی گرجستان حدود شش هزار نفر را برای کار در آموزش تربیت کرد.
جنگ، کشور را به تأملی جدی درباره کیفیت آموزش واداشت. به همین دلیل، در سال ۱۹۴۴ امتحانات برای پایه‌های چهارم و هفتم برقرار شد، مدال‌های نقره و طلا برای فارغ‌التحصیلان اختصاص یافت و دفاع از پایان‌نامه در دانشگاه‌ها الزامی شد.
در این دوران، دانشگاه‌های گرجستان بیش از ۱۴ هزار متخصص در رشته‌های مختلف از جمله پزشکی، مهندسی و کشاورزی تربیت کردند. برای نمونه، دانشگاه پزشکی تفلیس بیش از سه هزار نیروی پزشکی به جبهه اعزام کرد.
آکادمی علوم گرجستان که اندکی پیش از آغاز جنگ، در ۲۲ فوریه ۱۹۴۱ افتتاح شد، در دوران جنگ فعالیت چشمگیری داشت. در سخت‌ترین سال‌های جنگ، مؤسسات و پژوهشکده‌های تازه‌ای تأسیس شد، بیش از هزار اثر منتشر شد، بیش از ۱۲۰ بروشور علمی-آموزشی و ۱۳۰ کتاب علمی به چاپ رسید و بالغ بر ۳۵۰ پژوهش اصلی صورت گرفت.
همانند دیگر مناطق اتحاد جماهیر شوروی، نویسندگان بسیاری از گرجستان نیز به‌عنوان خبرنگار نظامی، سرباز یا رزمنده راهی جبهه شدند. در میان آن‌ها می‌توان به آلکساندر گومیاشویلی، کنستانتینه لورتکیفانیدزه، رواز مارگیانی، شالوا آمیسولاشویلی، مورمان لِبانیدزه و آکاکی گتسادزه اشاره کرد. برخی از آنان بازنگشتند؛ از جمله میرزا گلووانی، گیورگی ناپِتواریزه و ولادیمیر اوبیلاوا که در جنگ جان باختند.
پوستر افسانه‌ای "مادر وطن ما را می‌خواند!" که به نمادی از جنگ و پیروزی تبدیل شد، توسط هنرمند گرافیست گرجی، ایراکلی تویدزه طراحی شد. این اثر الهام‌گرفته از چهره همسر هنرمند در لحظه شنیدن خبر آغاز جنگ بود؛ تصویری ساده اما تأثیرگذار که الهام‌بخش یکی از شناخته‌شده‌ترین آثار هنری جنگ شد.
هنرمندان و مجسمه‌سازان گرجی در جبهه‌ها و گروه‌های پارتیزانی نیز می‌جنگیدند. در سال‌های ۱۹۴۱–۱۹۴۲، هنرمندان گرجی بیش از ۷۵ تابلوی بزرگ، ۲۳۲ پرتره، ۱۲۸ پوستر، ۱۵۴ کاریکاتور، ۶۹ شعار سیاسی، ۱۰ اثر طنز و دیگر آثار خلق کردند.
در سال ۱۹۴۱، در تفلیس نمایشگاهی با عنوان "گذشته قهرمانانه مردم گرجستان، دوستی ملت‌های اتحاد شوروی و مبارزه فداکارانه ملت شوروی علیه اشغالگران هیتلری" برگزار شد. در این نمایشگاه بیش از ۱۰۰ اثر به نمایش درآمد که برخی از برجسته‌ترین آن‌ها عبارت بودند از: نُه برادر خِرخِئولیدزه اثر النا آخلودانی، دفاع از تفلیس در قرن هفدهم اثر تامار آباکلایا، گیورگی ساکادزه در میدان نبرد اثر سِوِریان مایساواشویلی و رانده شدن ایرانیان از تفلیس اثر شالوا ماقاشویلی.
توجه ویژه‌ای نیز به مجسمه‌هایی شد که مستقیماً به موضوع جنگ بزرگ میهنی می‌پرداختند؛ از جمله: ما انتقام می‌گیریم از تامار آباکلایا، پارتیزان از والنتینا توپوریدزه و البته پوستر مشهور مادر وطن ما را می‌خواند! از ایراکلی تویدزه.
پس از آغاز جنگ، از میان ۴۸ تئاتر کشور، تنها ۳۹ تئاتر به فعالیت ادامه دادند، چرا که بیش از ۵۰۰ بازیگر و فعال تئاتر به جبهه رفتند. یکی از آن‌ها، میخِیل تومانیشویلی، کارگردان برجسته تئاتر بود که دو بار اسیر و هر دو بار موفق به فرار شد و با نشان درجه دوم جنگ میهنی مورد تقدیر قرار گرفت.
در سال‌های جنگ، تئاترگرجستان با جدیت به فعالیت خود ادامه داد، حتی با شدت و حجم کاری چند برابر گروه‌های هنری نه‌تنها بر روی صحنه، بلکه در جبهه‌ها و در میان مجروحان بیمارستان‌ها نیز اجرا داشتند. گروه تئاتر مرجانیشویلی در طول جنگ حدود ۵۰۰ اجرای میدانی برگزار کرد که اغلب در پایگاه‌های نظامی بود. تئاتر گریبایدوف ۸۰۰ اجرا داشت و تئاترهای منطقه‌ای بیش از ۱۲ هزار اجرا انجام دادند.
در همین دوران، استودیو فیلم‌سازی "فیلم گرجی" نیز فعالیتی چشمگیر داشت. کنستانتینه پیپیناشویلی فیلم پل، میخائیل چیائورلی فیلم گیورگی ساآکادزه، نیکولوز شِنگِلایا و دیونیده آنتادزه فیلم او بازخواهد گشت و سیکو دولیدزه و داویت روندلی فیلم موسیقی سپر جورغایی را تولید کردند.
سال‌های جنگ برای آهنگسازان گرجی نیز دوره‌ای پربار بود؛ ترانه‌ها، رمانس‌ها و مارش‌های فراوانی خلق شد. ارکستر سمفونیک دولتی گرجستان نیز نقش مهمی ایفا کرد. "دوشنبه‌های سمفونیک"، که در آن آثار برجسته آهنگسازان شوروی اجرا می‌شد، به سنتی فرهنگی تبدیل شده بود.
از آغاز جنگ بزرگ میهنی، فعالان فرهنگی گرجستان، همچون دیگر مردم اتحاد شوروی، تمام تلاش خود را برای پیروزی به‌کار گرفتند؛ برخی در جبهه جنگیدند و برخی دیگر در پشت جبهه کار کردند و هیچ کس از انجام وظیفه سرباز نزد.
https://sputnik-georgia.com/20250508/qartuli-kultura-da-mecniereba-omis-wlebshi-293247027.html
نظر شما